Mùa thu năm ngoái, cuộc "binh biến" xảy ra trong nội bộ đội tuyển nữ Tây Ban Nha, khi nhóm 18 cầu thủ bất mãn – được truyền thông gọi là "Las 15+3" - kêu gọi cải tổ phương thức huấn luyện và chuẩn bị cho các giải đấu. HLV Jorge Vilda vẫn giữ được ghế và trong nhóm 18 cầu thủ đó, chỉ 6 người được gọi tham dự World Cup 2023.
Chưa hết, tình trạng chấn thương, phong độ cầu thủ thất thường, tình hình sức khỏe của hai trụ cột Alexia Putellas và Aitana Bonmati khi sang đến Úc và New Zealand đã đẩy họ đến tận cùng sự thất vọng khi thua trắng Nhật Bản 0-4 ở lượt cuối vòng bảng.
Tuy vậy, với chất lượng cầu thủ nền bóng đá nữ Tây Ban Nha đang phát triển mạnh những năm gần đây, chiều sâu đội hình ngay tại giải đấu này và những quyết định táo bạo của HLV Vilda, đội bóng dần hồi phục và đi đúng hướng trở lại.
Tây Ban Nha sở hữu 2 cầu thủ hay nhất thế giới. Đó là tiền vệ Alexia Putellas, người giành 2 danh hiệu "Quả bóng vàng" trong 2 năm liên tiếp vừa qua và tiền vệ Aitana Bonmati, người dẫn dắt Barcelona đến ngôi vô địch Champions League mới đây cũng như đang là ứng viên sáng nhất của "Quả bóng vàng" năm nay.
Chấn thương dây chằng đầu gối tháng 7 năm ngoái đã khiến Alexia phải ngồi ngoài cho đến cuối tháng 4-2023 mới trở lại thi đấu trận đầu tiên. Alexia đến World Cup 2023 chỉ với một nửa phong độ thường thấy, chưa kể sự gắn kết với đồng đội Bonmati ở Barca dường như cũng biến mất.
Quan sát những trận đấu của Tây Ban Nha, Bonmati chơi hay ở những trận Alexia không có trong đội hình xuất phát. Mỗi khi Alexia có mặt, Bonmati có vẻ thiếu không gian và sự tự do.
Trận bán kết gặp Thụy Điển được đánh giá là quan trọng nhất trong lịch sử bóng đá nữ xứ sở bò tót, nên hẳn HLV Vilda muốn sử dụng kinh nghiệm và sự tỏa sáng của Alexia. Nhưng khi cô xuất hiện, nửa trái sân của Tây Ban Nha tắc nghẽn với Mariona Caldentey, Jennifer Hermoso, Bonmati và chính Alexia; trong khi nửa phải sân rất mỏng với chỉ Alba Redondo.
Chỉ khi Salma Paraluello vào sân thay Alexia, sự cân bằng trên hàng công Tây Ban Nha mới được vãn hồi. Chân sút 19 tuổi xuất thân từ môn điền kinh này vừa ghi bàn thắng "vàng" loại Hà Lan tại vòng tứ kết, tiếp tục lập công trước Thụy Điển khi cô phá vỡ sự bế tắc của trận đấu bằng cú sút không thể cản phá phút 81.
Trong các nhân vật "đóng thế" khác làm nên thành công của Tây Ban Nha, nổi bật là thủ môn Catalina Coll với những pha cản phá hiệu quả trước bài không chiến của Thụy Điển. Coll chỉ được gọi vào đội tuyển khi 2 thủ môn thuộc "Las 15+3" là Sandra Panos và Lola Gallardo bị loại.
Coll, năm nay 22 tuổi, được Barca mua về làm dự bị cho Sandra Panos. Đầu năm 2021, cô dính chấn thương đầu gối. Đầu năm 2022, cô bị chấn thương nặng hơn: đứt dây chằng chéo trước, như Alexia Putellas. Trận đấu chính thức gần nhất mà Coll chơi trước World Cup là ngày 30-4.
Tây Ban Nha đến World Cup với thủ môn Misa Rodriguez bắt chính. Hết vòng bảng, đến khi gặp Thụy Sĩ vòng 1/8, HLV Vilda quyết định đưa Coll vào bắt chính. Đó mới là trận đầu tiên Coll khoác áo đội tuyển quốc gia và lúc đó đã hơn 90 ngày, cô chưa ra sân trận nào. Thật ra, Misa không hề có lỗi trong 4 bàn thua trước Nhật Bản, nhưng HLV Vilda cảm thấy cần có sự thay đổi.
Coll "phát hiện" mình được bắt chính khi thấy tên trên danh sách trong cuộc họp trước trận đấu. Ba trận đấu vừa qua quá ổn với Coll, từ cô tỏa ra một sự tự tin hiếm gặp ở một thủ môn trẻ. Như các thủ môn của Barca, Coll chơi bóng bằng chân ở mức tuyệt vời.
Tây Ban Nha bắt đầu với cặp trung vệ Irene Paredes và đội trưởng Ivana Andres. Sau 2 trận đầu, Ivana bị chấn thương, Rocio Galvez được thay thế. Đến trận gặp Thụy Sĩ, trung vệ Laia Codina được đặt niềm tin. Ngay đầu trận, Codina đá phản lưới nhà bằng một pha bóng bất cẩn, chuyền về phía sau mà không nhìn thủ môn Coll đứng ở đâu. Nhưng Codina ghi bàn chuộc lỗi ở trận đó và chơi rất tin cậy ở các trận sau đó.
Cầu thủ chơi ổn định nhất của ông Vilda là tiền vệ đánh chặn Teresa Abelleira. Vị trí này lẽ ra thuộc về Patricia Guijarro, người ghi 2 bàn trong chiến thắng 3-2 của Barca ở trận chung kết Champions League mùa này. Nhưng Guijarro thuộc nhóm "Las 15+3" không chịu nhượng bộ với LĐBĐ Tây Ban Nha nên phải ở nhà xem World Cup, nhường cơ hội cho Teresa Abelleira. Teresa là một trong số ít cầu thủ được tiểu ban kỹ thuật FIFA đánh giá cao nhất ở giải này.
Không thể thiếu trong đội hình những nhân vật "đóng thế" trở thành người hùng của Tây Ban Nha là hậu vệ trái Olga Carmona. Cô là người ghi bàn ấn định tỉ số 2-1 vào lưới Thụy Điển bằng cú sút trái phá đập mép dưới xà ngang ở phút 89.
Carmona đá chính ở 3 trận vòng bảng, rồi HLV Vilda "bỏ rơi" cô ở trận gặp Thụy Sĩ và Hà Lan. Đến trận gặp Thụy Điển, ông đưa Carmona lại đội hình và trao cho cô chiếc băng thủ quân mà chẳng có lý do gì rõ rệt.
Carmona mới 23 tuổi, chỉ khoác áo đội tuyển 28 lần, là cầu thủ của Real Madrid trong khi đội hình ra sân có tới 7 cầu thủ Barca. Cứ như là Carmona bắt trúng lá thăm đeo băng thủ quân trong chiếc hộp bí ẩn của HLV Vilda. Thật lạ lùng! Nhưng điều lạ lùng này dẫn đến một điều kỳ diệu: Carmona ghi bàn quyết định ở phút cuối, đưa Tây Ban Nha vào chơi trận chung kết World Cup.
* Ảnh: Reuters