Những kết quả tồi tệ ở nửa cuối vòng loại World Cup 2022 đã đẩy Italy vào thế chân tường với việc phải tìm đường dự cúp thế giới qua cửa play-off. Đây không được phép là chiến dịch thất bại của Roberto Mancini và các học trò.
Nhánh đấu với Macedonia, Thổ Nhĩ Kỳ và Bồ Đào Nha có thể xem là tử thần. Song nếu Italy biết cách đánh thức bản lĩnh và đẳng cấp như những gì đã xuất hiện tại Euro 2020, mọi kịch bản đều có thể. Vấn đề lúc này chỉ là liệu Italy sẵn sàng?
Italy không tái hiện được hình ảnh này sau Euro 2020. Ảnh: Reuters.
Canh bạc hàng công
Hàng tấn công không biết cách ghi bàn là vấn đề lớn nhất của Italy trong nửa sau của giai đoạn vòng loại World Cup 2022. Mancini và học trò để Bulgaria, Thụy Sĩ, Bắc Ireland liên tục cầm hòa trong các thế trận không thể tạo ra đủ áp lực về phía khung thành đối phương.
Federico Chiesa là mũi nhọn tốt nhất của Italy tại Euro 2020 với những màn trình diễn siêu đẳng ở các lượt trận knock-out trước Áo, Tây Ban Nha hay Anh, nhưng ngôi sao sinh năm 1997 đang trong bệnh viện dưỡng thương, khi đứt dây chằng đầu gối từ tháng 11/2021. Không Chiesa, những mũi công còn lại của Italy như Ciro Immobile, Domenico Berardi, Giacomo Raspadori, Moise Kean, Lorenzo Insigne cũng không biết cách sút tung lưới đối thủ.
Scamacca là niềm tin lớn của tuyển Italy trong giai đoạn play-off World Cup 2022. Ảnh: Reuters.
Quá dễ để quy trách nhiệm cho Jorginho với những cú đá phạt đền hỏng ăn liên tiếp trước Thụy Sĩ trong việc Italy không thể giành vé trực tiếp tới Euro. Tuy nhiên, nếu hàng công hoàn thành đúng nhiệm vụ như cách họ ghi 13 bàn trong 7 trận tại Euro 2020, Italy chẳng cần những cơ hội vào phút chót như thế trên chấm 11 m.
Việc thay máu hàng công là chủ đề lớn nhất mà Mancini phải đối mặt kể từ khi tuột tấm vé trực tiếp tới World Cup. Cùng với chấn thương của Chiesa và phong độ không bao giờ ổn định của Immobile, Azzurri phải tìm những phương án mới mẻ khác để chuẩn bị cho 2 trận sinh tử ở vòng play-off.
Nhiều phương án đã được đem ra mổ xẻ, kể cả Mario Balotelli, người đang thi đấu ở Thổ Nhĩ Kỳ. Song khi chốt danh sách dự 2 lượt trận play-off, báo chí Italy sớm khoanh 3 cái tên Gianluca Scammacca, Domenico Berardi và Giacomo Raspadori như là những niềm tin lớn của Italy ở giai đoạn này.
Bộ ba của Sassuolo đang có phong độ cao tại Serie A khi ghi 36 bàn, nhiều hơn bất kỳ sự kết hợp nào khác. Trung phong cao 1,95 m Scamacca là niềm hy vọng lớn nhất của tuyển Italy ở vị trí chơi cao nhất trên hàng công.
Immobile sau 2 bàn tại vòng bảng Euro 2020 đã chìm khi đối mặt với sức ép cùng các trung vệ cao to tại vòng knock-out. Scamacca với ưu thế về thể hình, cùng lối đá quen dựa lưng vào hàng phòng ngự đối phương có thể là lời giải cho hàng công nghèo nàn ý tưởng và thiếu thốn sức mạnh của Azzurri.
Mancini cũng khẳng định về cơ hội của Scamacca tại tuyển Italy trong bài phỏng vấn hồi cuối tháng 1. Nhà cầm quân này nhấn mạnh: "Chúng tôi luôn tin tưởng vào Scamacca. Cậu ấy có sức mạnh lẫn kỹ thuật và được thi đấu thường xuyên. Rất có khả năng cậu ấy sẽ là sự lựa chọn số một của Italy ở vòng play-off".
Song vào ngày 21/3, ông Mancini úp mở về khả năng sử dụng Scamacca trong đội hình xuất phát trước Bắc Macedonia: "Berardi và Scamacca đang làm tốt, nhưng tôi không thể tiết lộ đội hình xuất phát lúc này. Không có vấn đề nào với hàng tiền vệ và tiền đạo".
Báo chí Italy đang đồn đoán Azzurri có thể thay đổi đội hình để chuẩn bị cho giai đoạn này. Nhà ĐKVĐ Euro sẽ không sử dụng sơ đồ 4-3-3 từng giúp họ lên ngôi vương châu Âu nữa. Italy có thể chuyển sang chơi với 2 tiền đạo cùng 2 cầu thủ chạy cánh trong sơ đồ 4-2-4 vốn đang được ưa chuộng trong khâu triển khai tấn công tại Serie A lúc này.
Ở cách bố trí ấy, Scamacca, Berardi và có thể cả Nicolo Zaniolo cũng có cơ hội.
Sự bi quan
Tuyển Italy lên ngôi tại Euro 2020 là sự kết hợp của những lão tướng như Giorgio Chiellini-Leonardo Bonucci cùng các nhân tố trẻ và đang vào độ chín như Jorginho, Donnarumma, Chiesa, Barella, Verratti, Insigne.
Vấn đề lúc này của Italy là không nhiều nhân tố còn giữ được sự ổn định. Bức tường thép Chiellini - Bonucci đá tổng cộng 10 trận trong năm 2022. Donnarumma liên tục mắc những sai lầm trong màu áo PSG, Verratti không thể sắm vai trụ cột hàng tiền vệ trong đội hình bất ổn của đội bóng Pháp. Chỉ Insigne, Barella hay Jorginho là vẫn đang tạm giữ được phong độ ổn định, đủ để Mancini tin tưởng.
Bức tường Chiellini - Bonucci không thi đấu quá nhiều từ đầu năm 2022 và khả năng ra sân của bộ đôi này ở trận gặp Bắc Macedonia đang bỏ ngỏ. Ảnh: Reuters.
Sự sa sút đồng loạt về phong độ của gần như toàn bộ các ngôi sao sau chiến dịch chinh phục Euro 2020 là điều không quá khó hiểu với nền bóng đá giỏi chơi ngắn ngày như Italy. Khi trở về cấp độ CLB, với mật độ ra sân cỡ tuần cùng những buổi tập lặp đi lặp lại, những biến cố dễ xảy ra với những ông lão như Chiellini, Bonucci hay ngôi sao trẻ tuổi đột ngột thay đổi môi trường thi đấu như Donnarumma.
Vấn đề khác người hâm mộ tuyển Italy cũng đừng quên: Nhân tố chơi nổi bật nhất tại Euro 2020 bên cạnh Chiesa là Leonardo Spinazzolla cũng đang dưỡng thương. Sự vắng mặt của mũi khoan bên cánh trái Spinazzolla là một trong những lý do lớn khiến Italy đột ngột khựng lại ở nửa sau vòng loại World Cup. Và đến lúc này, chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Italy giải quyết được bài toán "viêm cánh".
Emerson chơi tròn vai tại Lyon, trong khi Cristiano Biraghi là hậu vệ hạng xoàng tại Fiorentina. Quá khó để Mancini kỳ vọng 2 nhân tố này sẽ tái hiện hình ảnh của Spinazzolla tại Euro 2020.
"Lạc quan" và "tự tin" là thông điệp Mancini lặp đi lặp lại trong các phát biểu sau khi Italy tuột mất tấm vé trực tiếp tới World Cup. Với nhà cầm quân này, mục tiêu của Italy là giành vé tới Qatar và chinh phục World Cup lần thứ 5 trong lịch sử.
Song không ít yếu tố lúc này đang cho thấy sự bất ổn ở lực lượng của nhà ĐKVĐ Euro. Đằng sau sự tự tin vào những mục tiêu trước mắt, không rõ Mancini đang ủ trong tay những canh bạc nào.
