Ngay trận đầu ra quân tại giải Shanghai Masters (giải ATP 1000 áp chót của năm 2016), hạt giống số 4 Rafael Nadal thất bại cay đắng trước đối thủ đã từng thua mình cả 5 lần trước đây, tay vợt người Serbia đang xếp hạng 31 thế giới Viktor Troicki sau 1 giờ 35 phút thi đấu với tỷ số 3-6, 6-7.
Dẫu biết Nadal không có được phong độ cao thời gian gần đây, song thất bại ngay ở trận đấu đầu tiên vẫn khiến giới mộ điệu không khỏi bất ngờ. Như vậy, chỉ trong vòng chưa đầy 1 tuần, Nadal đã phải nhận 2 trái đắng liên tiếp tại Trung Quốc. Trước đó tại giải China Open, tay vợt người Tây Ban Nha cũng sớm dừng bước ở vòng tứ kết trước truyền nhân của Federer, Grigor Dimitrov, anh chỉ đoạt chức vô địch nội dung đôi nam tại giải này.
Trước khi Thượng Hải Master khai màn, kết quả công bố mới nhất của Liên đoàn Quần vợt nam ATP thì lần đầu tiên kể từ năm 2003, hai tên tuổi lớn Rafael Nadal và Roger Federer đã không còn nằm trong top 4 tay vợt có thứ hạng cao nhất. Sau thất bại trước Grigor Dimitrov tại tứ kết China Open, Nadal đã tụt xuống vị trí thứ 5. Danh hiệu Grand Slam cuối cùng mà “Vua sân đất nện” giành được cũng đã cách đây 2 năm, đó là tại Roland Garros năm 2014.
Ở 10 giải Grand Slam gần đây nhất Nadal không thể lọt tới bán kết của bất kỳ giải đấu nào. Thậm chí đất nện - mặt sân từng là thánh địa của Nadal trong quá khứ giờ đây liên tiếp chối từ những chiến thắng của anh. Trong năm nay Nadal thắng danh hiệu Monte Carlo nhưng sau đó anh dứng bước ở tứ kết Rome Masters và bán kết Madrid Masters. Ở Roland Garros, Nadal bỏ cuộc ngay tại vòng ba vì chấn thương. ATP thống kê rằng hiệu suất trên sân đất nện của Nadal trong năm nay là 21 thắng 4 thua - tức vẫn còn kém 5 trận thắng so với cùng kỳ năm ngoái.
Nếu trường hợp của Federer được giải thích là do chấn thương và tuổi tác thì Nadal là một chuỗi ngày tụt dốc. Anh hiện đứng thứ 7 trong số những tay vợt đủ quyền tham dự ATP World Tour Finals, giải đấu cuối cùng trong năm dành cho 8 tay vợt mạnh nhất diễn ra tại Luân Đôn. Tuy nhiên, những thất bại liên tiếp tại châu Á cùng với việc mùa giải sắp kết thúc khiến cơ hội đến London vào tháng 11 của Nadal đang bị đe dọa nghiêm trọng.
Trước mắt Nadal sẽ là sân chơi Masters 1,000 cuối cùng trong năm ở Paris. Trên lý thuyết, cơ hội đi ATP World Tour Finals chưa phải là hết với Rafa. Tuy nhiên nếu cứ thi đấu với phong độ như nhiều giải đấu gần đây thì khả năng anh hụt vé đến Luân Đôn là điều hoàn toàn có thể xảy ra.