Được biết tới qua nhiều cách gọi, Tosa Ken, Ngao Nhật, chó chiến Nhật Bản hay Mastiff Nhật, Tosa từ lâu đã nổi tiếng như một trong những đại biểu dũng mãnh nhất trên sàn đấu chó.
Tosa có đa dạng kích cỡ tùy vào những nơi mà chúng sinh sống. Những con được nuôi tại Nhật thông thường có trọng lượng rơi vào khoảng 36 tới 61 kilogram (kg), trong khi những cá thể ngoài nước Nhật có thể nặng tới 60 cho tới 90 kg. Khi đứng, loài chó này có thể cao tới 62 tới 82 cm.
Kích cỡ to lớn của một chú chó Tosa Inu.
So với thế giới loài chó, chiều cao và trọng lượng của Tosa có thể được ví như như những võ sĩ đấu vật khổng lồ của sàn đấu WWE. Nhưng ít người sử dụng cách so sánh hình tượng này cho Tosa. Thay vào đó, do có nguồn gốc từ Nhật Bản, chúng được người ở đất nước phù tang liên hệ với tinh thần của những võ sĩ Sumo bởi sức mạnh trọng lượng và thái độ chiến đấu điềm tĩnh.
Nguồn gốc
Xuất phát của Tosa Inu là giống chó địa phương Shikoku-Inu, vốn chỉ nặng 25 kg và đứng cao 55 cm. Từ khoảng những năm từ sau 1865, Shikoku-Inu đã có những lần ra mắt đầu tiên trên sàn chọi chó được tổ chức bởi các tay chơi phương Tây tại Nhật Bản. Tuy thấp bé nhẹ cân hơn các giống chó nước ngoài nhưng Shikoku đã cho thấy sự hiệu quả đáng gờm trên sàn đấu.
Từ đó, ý tưởng lai tạo giữa Shikoku với các giống chó Tây như Mastiff, Great Dane và Bull Terrier được thực hiện nhằm sản sinh ra một dòng chiến binh Shikoku to hơn, khỏe hơn, kết hợp với bản năng chiến đấu lợi hại sẵn có của nòi giống cũ.
Giống chó khởi nguồn Shikoku-Inu.
Giống Tosa Inu được ra đời và có giai đoạn hoàng kim vào khoảng từ năm 1924 tới 1933. Lúc đó, trên cả nước Nhật có tới hơn 5000 cá thể Tosa, hầu hết chúng đều được cho thử sức tại các cuộc đấu chó mang tính truyền thống, nơi có sự khác biệ lớn so với các sàn đấu máu me và man rợ theo kiểu phương Tây.
Trên sàn đấu truyền thống
Một chú chó Tosa được mang đi thi đấu sẽ được chủ nhân hoặc ban tổ chức cho ăn vận đẹp. Bộ trang phục truyền thống sẽ bao gồm một vòng cổ da đính chữ và 3 miếng vải che phần lưng hông và trước cổ được thêu hoa dệt gấm. Trang phục này giống với những bộ quần áo truyền thống trong các nghi lễ cổ xưa vẫn được tổ chức tại các đình chùa Nhật Bản.
Một chú chó Tosa trong trang phục truyền thống trước khi vào sàn đấu.
Một trận đấu chó Tosa cũng có nét tương đồng với đấu vật hay đấu Sumo. Luật lệ ngày nay được đặt ra rất rõ ràng, phần thắng chỉ thuộc về chú chó nào chứng tỏ được sự khôn ngoan và sức mạnh, có thể đè chặt và áp chế được đối thủ xuống đất. Không có sự cắn xé điên cuồng và đẫm máu, đây chính là sự khác biệt của các cuộc đấu chó Tosa ở Nhật Bản.
Ngoài ra, sự điềm tĩnh cũng là điều mà chủ nhân cần phải dậy dỗ kỹ cho chú chó của mình. Trên sàn đấu, những hành động như sủa bậy, tỏ thái độ hung hãn quá mức sẽ đều phải nhận phạt.
Do được xếp vào hạng kho báu quốc gia nên những chú chó Tosa được chăm sóc rất chu đáo. Bên cạnh sàn đấu luôn thường trực đội ngũ bác sĩ thú y với trạng thái sẵn sàng chữa lành cho những đấu thủ bị thương. Những người chủ chó cũng rất chú ý theo dõi trận đấu vì họ cần có sự can thiệp kịp thời mỗi khi có một bên tỏ ra hung hãn vượt mức cho phép.
Đấu chó Tosa chỉ giới hạn ở mức độ đè chặt đối thủ xuống sàn.
Chính những luật lệ giới hạn truyền thống của con người Nhật Bản đã tạo nên một giống chó sức mạnh nhưng rất điềm tĩnh. Điều này có thể không như thế đối với các cá thể Tosa bên ngoài Nhật Bản.
Tâm tính và cách nuôi dạy của chủ nhân đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành tính cách của loài chó này. Chúng có thể trở nên cực kỳ nguy hiểm với trọng lượng lớn, hàm răng khỏe và thói quen phản ứng mạnh với các tác hại tới chủ nhân. Do đó, có 12 quốc gia trên thế giới ra lệnh cấm nuôi Tosa. Có điều, tại Nhật Bản, chúng vẫn là một biểu tượng đáng tự hào.
