Dortmund - Tuchel, kỉ nguyên mới tại Signal Iduna Park

Với những gì đã thể hiện khi còn dẫn dắt Mainz 05, Thomas Tuchel đã cho thấy mình là một tín đồ của chiến thuật Gegenpressing (tạm hiểu nôm na là pressing để tấn công), chiến thuật đã làm nên thương hiệu của chính Dortmund dưới thời Jürgen Klopp trong vài năm trở lại đây. Dưới sự dẫn dắt của ông, Mainz 05 đã trở thành một trong những đội bóng thú vị và hấp dẫn nhất về lối chơi tại Bundesliga.

Mainz 05 của Tuchel tùy thời điểm có thể chơi với sơ đồ 4-1-3-2 hoặc 4-1-4-1, nhưng dù với sơ đồ nào cũng dễ nhận ra đội bóng của Tuchel luôn cần hai mẫu cầu thủ quan trọng nhất: một là một tiền vệ với khả năng chuyền bóng và tìm kiếm khoảng trống thượng hạng (ví dụ Andres Ivanschitz), hai là những “máy chạy” (ví dụ Andre Schurrle hay Elkin Soto).

Tới đây thì chắc hẳn các bạn đã hiểu vì sao BLĐ Dortmund chọn Tuchel để tiếp nối kỉ nguyên của Jurgen Kloop rồi chứ. Đúng vậy, Dortmund sở hữu hoàn toàn những nguyên liệu cần thiết cho triết lý bóng đá của Tuchel, nhưng là ở một đẳng cấp còn cao hơn. Đó là Shinji Kagawa và phần nào đó là Henrikh Mkhitaryan với khả năng tìm kiếm khoảng trống và kiến tạo, là Marco Reus và Aubameyang với những bước chạy dường như không biết mệt mỏi.

Đó cũng là lí do mà xem những trận giao hữu trước mùa giải cũng như trận đấu với Moenchengladbach thứ 7 vừa rồi, người ta gần như không thấy bất cứ một dấu hiệu nào của cái gọi là “bắt đầu thích nghi” của Tuchel với Dortmund và ngược lại. Dortmund và Tuchel đã quá hợp nhau rồi!

Nhưng là tín đồ của Gegenpressing cũng chưa chắc đã tạo nên một Dortmund có thể tranh chấp Đĩa bạc mà bài học thất bại của chính Kloop ở mùa giải trược vẫn còn nhãn tiền. Thế nhưng nói Tuchel là tín đồ của Gegenpressing, không có nghĩa là ông là bản sao của Jürgen Klopp. Triết lý của Tuchel vẫn có những điểm khác biệt đáng kể với Jürgen Klopp.

Đầu tiên là về cách thức chuyền bóng của Dortmund dưới thời Tuchel có những khác biệt với các mùa giải trước. Dortmund của Tuchel dường như đoạn tuyệt với những đường chuyền dài làm hao tốn thể lực vốn đã được các cầu thủ Dortmund sử dụng rất nhiều vào việc pressing, thay vào đó hầu hết là các đường chuyền và ban bật ở cự li ngắn và trung bình.

Điểm thứ hai là các cầu thủ Dortmund đã trở nên điềm tĩnh hơn trong những đường chuyền, Dortmund dưới thời Kloop đã thành công với những đường chuyền mang tốc độ của những chiếc Ferrari, nhưng cũng chính cách chuyền bóng như vậy là một trong những nguyên nhân đã hại Dortmund ở mùa giải vừa rồi, khi mà trạng thái các cầu thủ không đảm báo, những đường chuyền như vậy sẽ có xác suất thành công rất thấp (phần trăm sở hữu bóng của Dortmund ở mùa giải trước chỉ là 53%, ít nhất trong những năm trở lại đây).

Tuchel đã chú trọng nhiều hơn vào việc kiểm soát bóng. Cũng chính việc tăng cường khả năng kiểm soát bóng sẽ giúp cho Dortmund ít bị dính những đòn phản công của các đối thủ hơn – nguyên nhân của phần lớn bàn thua của Dortmund ở mùa giải trước.

Điểm khác biệt thứ hai của Dortmund - Tuchel là cách thức tấn công. Như đã nói, việc hạn chế những đường chuyền có tốc độ quá cao sẽ làm tăng cường khả năng kiểm soát bóng và thế trận cũng như chống phản công, thế nhưng mặt trái của điều này chính là sự đột biến trong tấn công của Dortmund sẽ suy giảm. Tuchel đã bù đắp điều này bằng cách làm “phức tạp hóa” cách tấn công khá đơn giản (dựa vào tốc độ cao) của Dortmund trước đây.

Trong các trận đấu dưới thời Tuchel, Dortmund luôn ra sân với sơ đồ 4-1-4-1 với một mỏ neo ở dưới và 4 tiền vệ có xu hướng dâng cao tấn công. Nhưng khi trận đấu diễn ra, sơ đồ này luôn được biến thể rất “mềm mại”. Khi tấn công chủ động sơ đồ này sẽ được chuyển thành 4-3-3 với hai tiền vệ giữa di chuyển vào vùng nằm giữa trung lộ và hai biên như ở trận khai mạc Bundesliga là Kagawa và Gundogan để tận dụng khả năng chiếm lĩnh khoảng không và chuyền bóng của hai cầu thủ này.

Còn 2 tiền vệ cánh sẽ dâng cao như 2 tiền đạo cánh. Khi phòng thủ, Dortmund sẽ chuyển sang đội hình 4-2-3-1 với 1 tiền vệ giữa lùi về tạo thành cặp tiền vệ trung tâm còn một tiền vệ được giữ lại ở vị trí số 10 ngay sau tiền đạo vừa để tranh chấp với tiền vệ trung tâm của đối phương vừa để sẵn sàng cho việc kiến tạo phản công khi cướp được bóng.

Một điểm nữa trong lối chơi của Dortmund - Tuchel đó là sự hoán đổi vị trí với tần suất cực kì dày đặc của các cầu thủ khi tấn công, trong trận “derby Borussia” chúng ta có thể thấy rõ điều này khi Marco Reus và Mkhitaryan gần như không cố định ở cánh nào, khi thì bên trái, khi thì bên phải hoặc không ít lần sắm vai tiền đạo cắm, điều tương tự cũng xảy ra với Aubameyang.

Thậm chí ngay cả hậu vệ trái Lukasz Piszczek có lúc còn suýt bị phạm lỗi ở … bên trái vòng cấm địa. Chính những sự hoán đổi linh hoạt và khó đoán này đã làm cho lối tấn công của Dortmund trở nên đa dạng và bất ngờ hơn rất nhiều.

Tóm lại, với những phân tích ngắn trong khuôn khổ bài viết có thể thấy Dortmund mùa tới sẽ rất đáng xem, vẫn sẽ là một Dortmund đầy tốc độ và đam mê (đặc trưng của Gegenpressing) nhưng cũng có rất nhiều chi tiết cải tiến đáng giá của Thomas Tuchel.

Ngay từ đầu bài viêt, người viết chỉ dám nói là Dortmund đáng xem chứ không dám nói là Dortmund sẽ cạnh tranh Đĩa bạc, bởi Bayern của Pep vẫn ở một đẳng cấp vượt trội và chính trong bản chất nội tại của Dortmund vẫn có những vấn đề riêng: đó là thể lực của các cầu thủ sẽ ra sao (vấn đề muôn thuở của Gegenpressing) trong khi chiều sâu đội hình của Dortmund không hoàn toàn đảm bảo.

(Bạn đọc: Trương Ngọc An)