Tạp chí Time đã công bố danh sách 100 người có ảnh hưởng nhất thế giới 2019. Với Caster Semenya, cô được công nhận về đóng góp lịch sử trong việc hiểu về giới tính sinh học.
Nhà 2 lần vô địch Olympic được đưa vào danh sách này cùng với các đồng nghiệp Alex Morgan, Mohamed Salah (bóng đá) và với các chính trị gia, nghệ sĩ, nhà hoạt động - những người được vinh danh vì tác động mạnh mẽ mà họ đã để lại cho cộng đồng toàn cầu.
Semenya đấu tranh đòi lại sự công bằng.
Đấu tranh vì giới tính sinh học
Vận động viên 28 tuổi ở cự ly chạy trung bình đã tham gia vào một vụ kiện với Liên đoàn điền kinh quốc tế (IAAF) về quy định mức testosterone cho vận động viên, đòi hỏi cô phải giảm mức testosterone một cách tự nhiên.
Theo quy định mới nhất của IAAF ban hành vào năm 2018, giới hạn testosterone cho các nữ VĐV là 5 nanomol mỗi lít (5 nmol/l). Họ cần phải duy trì chỉ số này trong vòng 6 tháng trước khi bắt đầu tranh tài.
Nữ vận động viên người Nam Phi đã đệ đơn kiện lên Tòa án Trọng tài Thể thao (CAS) phản đối tuyên bố của IAAF rằng testosterone tăng cao mang lại lợi thế cho cô so với các nữ đối thủ khác trên đường chạy.
Edwin Moses, nhà vô địch Olympic đã nghiên cứu về giới tính sinh học của Semenya và cho rằng: "Caster đã dạy cho chúng ta rằng giới tính là tự nhiên và khiến ta đặt câu hỏi về sự công bằng trong lợi ích xã hội theo cách phân loại giữa nam và nữ."
"Semenya được xác định là phụ nữ nhưng có nồng độ testosterone cao hơn phụ nữ bình thường. Thành công của cô đã gây ra tranh cãi trong môn thể thao nữ hoàng. Tuy nhiên, Semenya đang chiến đấu với điều đó. Nếu thành công, nỗ lực của Caster có thể mở ra cơ hội mới cho những người giống cô," Time trích đoạn bài viết của Moses.
Semenya là nữ VĐV thống trị đường chạy 800 m.
Đây là một vấn đề cực kỳ khó khăn mà trong thể thao cần giải quyết. Tuy nhiên, nếu vụ kiện của Semenya thành công, cô sẽ có một đóng góp lịch sử cho sự hiểu biết của mọi người về giới tính sinh học.
Hồi hộp chờ phán quyết cuối cùng
Năm 2011, IAAF từng đưa ra giới hạn testosterone cho các nữ vận động viên là 10 nmol/l. Con số này cao gấp 6 lần lượng testosterone của một phụ nữ bình thường. Đến năm 2014, VĐV chạy nước rút Ấn Độ Dutee Chand kháng cáo quy định này lên CAS. Kết quả, quy định của IAAF bị đình chỉ 2 năm, rồi kéo dài lên 4 năm.
Năm 2018, IAAF đưa ra những bằng chứng cho thấy lượng testosterone cao ảnh hưởng lớn kết quả trên đường chạy từ 400 m đến 1.000 m. Vì vậy, tổ chức này một lần nữa đưa ra quy định giới hạn testosterone là 5 nmol/l. Các nữ VĐV cần phải duy trì chỉ số này trong vòng 6 tháng trước khi bắt đầu tranh tài.
Semenya, người thống trị đường chạy 800 m đã nhận nhiều soi mói và bị IAAF kiểm tra. Dù vậy, họ không đưa ra được bằng chứng về việc cô không phải là nữ giới.
"Semenya là một phụ nữ. Cô ấy sinh ra, lớn lên và được xã hội công nhận là phụ nữ, sẽ là như thế suốt cuộc đời," luật sư của cô trình bày tại CAS.
Phán quyết về vụ việc của Semenya sẽ có vào cuối tháng 4.
Những người ủng hộ Semenya cáo buộc cơ quan IAAF đối xử bất công và phân biệt đối xử, khẳng định rằng tất cả các nữ vận động viên với các biến thể giới tính có quyền giống như mọi phụ nữ khác.
CAS dự kiến sẽ công bố quyết định của mình vào ngày 26/3, 6 tháng trước khi giải vô địch thế giới tại Doha bắt đầu. Tuy nhiên, với những tình tiết mới mà 2 bên đưa ra, cơ quan này đã hoãn vụ kiện đến cuối tháng 4.
Nếu thua kiện, Semenya sẽ bị cấm tham dự mọi cuộc thi, cho đến khi cô trải qua các cuộc điều trị nội tiết tố để lượng testosterone giảm xuống mức theo quy định của IAAF, duy trì dưới 5 nmol/l trong vòng 6 tháng trước khi tham dự cuộc thi.
